Προκλήσεις για τη συνεταιριστική διακυβέρνηση στην Ελλάδα. Η περίπτωση των συνεργατικών εικονικών δικτύων φαρμακείων
Αυτή η Διπλωματική Εργασία διερευνά τις προκλήσεις στη συνεταιριστική διακυβέρνηση στην Ελλάδα. Προηγούμενες αναφορές αφορούν κυρίως στους Γεωργικούς Συνεταιρισμούς και τις προκλήσεις στη διακυβέρνησή τους που οδήγησαν στην κατάρρευση πολλών από αυτούς. Μια μερίδα συνεταιριστικών οργανώσεων, ιδιαίτερα μετά τη δεκαετία του 1980, στην προσπάθειά τους να επιβιώσουν σε ένα διαρκώς αυξανόμενο ανταγωνιστικό περιβάλλον και πιεζόμενοι από τις συνθήκες, συσσώρευσαν πολλές, επιπλέον, προκλήσεις στη διακυβέρνησή τους. Οι κυριότερες αφορούν ζητήματα λήψης αποφάσεων, εμπιστοσύνης μεταξύ των μελών και απόκλισης από τις συνεταιριστικές αρχές και αξίες με αποτέλεσμα τη σταδιακή απώλεια του ιδιαίτερου χαρακτήρα τους, της αποαμοιβαιοποίησής τους και του εκφυλισμού τους. Θέλοντας να καλύψουμε ένα μεγάλο ερευνητικό κενό στραφήκαμε στη διερεύνηση της διακυβέρνησης αυτών των συνεταιριστικών οργανώσεων.
Η εργασία μας ακολούθησε στην ερευνητική της προσέγγιση το ανθρωπιστικό «παράδειγμα». Προτιμήσαμε έναν ποιοτικό διερευνητικό σχεδιασμό και χρησιμοποιήσαμε δεδομένα που προέρχονται από τη μελέτη δυο περιπτώσεων συνεργατικών εικονικών δικτύων φαρμακείων που ιδρύθηκαν από Συνεταιρισμούς Φαρμακοποιών. Το κύριο εργαλείο που χρησιμοποιήσαμε ήταν οι ημιδομημένες συνεντεύξεις. Τα κύρια ευρήματά μας ήταν ο εντοπισμός ζητημάτων αποαμοιβαιοποίησης που θέτει η ίδια η δημιουργία των δικτύων μέσω της μερικής κάθετης ολοκλήρωσης ή του κάθετου ελέγχου που επιχειρούν οι Συνεταιρισμοί Φαρμακοποιών. Επίσης προκλήσεις στη διακυβέρνηση των δικτύων που αφορούν αποκλίσεις από τις συνεταιριστικές αρχές, όπως ζητήματα ανοικτής συμμετοχής όλων των μελών, χαλαρής συμμετοχής, δημοκρατικής διαδικασίας λήψεως αποφάσεων, δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης και συνεργασίας μεταξύ όλων των εμπλεκομένων. Εντούτοις, και τα δυο δίκτυα που ερευνήσαμε έχουν καταφέρει να διατηρήσουν τα συνεταιριστικά τους χαρακτηριστικά και εν μέρει να αναπτύξουν μια ιδιαίτερη οργανωσιακή κουλτούρα. Αποδεικνύουν συνεχώς τη διαφορά τους από τους ανταγωνιστικούς κερδοσκοπικούς οργανισμούς που είναι η εξυπηρέτηση των αναγκών και των συμφερόντων των μελών τους. H απομάκρυνσή τους από το παραδοσιακό μοντέλο συνεταιριστικής διακυβέρνησης δεν οδήγησε σε αποαμοιβαιοποίηση και εκφυλισμό των δυο οργανώσεων. Τέλος, παρουσιάσαμε κάποιες προτάσεις για τα ανοικτά προβλήματα της επιστημονικής περιοχής.
