Η ενίσχυση της ΚΑΟ μέσα από τις Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις / Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης. Μελέτη περίπτωσης ΟΧΕ-ΒΑΑ Δήμου Αθηναίων και Δήμου Πειραιά
Αντικείμενο διαπραγμάτευσης της παρούσας εργασίας είναι η ενίσχυση της Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας (ΚΑΟ) από τις στρατηγικές Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης (ΒΑΑ) που υλοποιούνται με το χρηματοδοτικό εργαλείο των Ολοκληρωμένων Χωρικών Επενδύσεων (ΟΧΕ) στο πλαίσιο της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου της χώρας, δηλαδή του Εταιρικού Συμφώνου Πλαισίου Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) 2014 – 2020. Και επειδή οι φορείς της ΚΑΟ, στην Ελλάδα ΚΑΛΟ , εστιάζουν την δραστηριοποίησή τους σε τοπικό επίπεδο η έρευνα ως μελέτη περίπτωσης εστιάστηκε στις δύο στρατηγικές ΒΑΑ/ΟΧΕ που υλοποιούνται στους Δήμους Πειραιά και Αθηνών. Η εφαρμογή αυτών των στρατηγικών δημιούργησε νέες προκλήσεις στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) Α΄ βαθμού. Η στοχευμένη επιλογή των δύο Δήμων ως περιοχών με ειδική αναπτυξιακή δυναμική έγινε λόγω του μεγάλου μεγέθους των διατεθέντων πόρων και της μεγάλης συγκέντρωσης φορέων ΚΑΟ σε αυτούς. Η έρευνα στόχευσε στην κάλυψη του θέματος πολλαπλώς.
Παρατίθεται βιβλιογραφική ανασκόπηση για τα θέματα της ΒΑΑ, αποτύπωση της όλης κατάστασης των δύο στρατηγικών – με την συνδρομή των διαθέσιμων δευτερογενών δεδομένων – και τα αποτελέσματα λεπτομερούς έρευνας πεδίου. Η έρευνα διεξήχθη στους φορείς ΚΑΟ ποσοτικά και στους φορείς που εμπλέκονται στον σχεδιασμό, τη διαχείριση και την εφαρμογή των στρατηγικών ΒΑΑ/ΟΧΕ ποιοτικά. Ευρήματα της έρευνας είναι ότι έχει εκκινήσει η αναγνώριση της συμβολής των φορέων ΚΑΟ στην τοπική ανάπτυξη – ωφέλεια, ότι χρειάζεται μεγαλύτερη προσπάθεια προς την κατεύθυνση αυτή από τους φορείς χάραξης πολιτικής, από τους φορείς διαχείρισης και από τους φορείς ΚΑΟ, ότι έως σήμερα δεν έχουν αξιοποιηθεί οι δυνατότητες των πόρων των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων (ΕΔΕΤ) και των χρηματοδοτικών εργαλείων των στρατηγικών ΒΑΑ/ΟΧΕ για την υποστήριξη της λειτουργίας ή/και των δράσεων των φορέων ΚΑΟ, έχουν όμως πλέον προσδιοριστεί οι τρόποι χρηματοδότησής τους σε ένα πλαίσιο νέων ευκαιριών για το εγγύς μέλλον.
Οι ευκαιρίες αυτές απαιτούν από τους φορείς μεγαλύτερο βαθμό ετοιμότητας και ικανότητες λειτουργικές στον ανταγωνισμό της ανοικτής αγοράς για άντληση πόρων αλλά και για την διαφύλαξη αρχών και αξιών της ΚΑΟ κατά την λειτουργία τους και η διατήρηση αυτής της διττής ιδιαιτερότητας θα συμβάλλει στην βελτίωση της θέσης τους τα επόμενα έτη, διότι η χρηματοδότηση των φορέων ΚΑΟ συνεχίζει να αποτελεί προτεραιότητα της νέας προγραμματικής περιόδου ΕΣΠΑ 2021 – 2027, αφού πλέον έχει αναγνωρισθεί και από τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) η παραγόμενη κοινωνική αξία της δραστηριοποίησής τους κατά την εξέλιξη της πανδημικής κρίσης COVID-19.
