Ανάπτυξη της Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας στην Ελλάδα της κρίσης: Το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο, η βιωσιμότητα και τα όρια των εφαρμογών του
Η κοινωνική αλληλέγγυα οικονομία αποτελεί ένα νέο μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης, το οποίο εντοπίζεται μεταξύ του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα και επιχειρεί να καλύψει τις ανάγκες που δεν ικανοποιούνται στο πλαίσιο των προαναφερθέντων τομέων. Έτσι, η κοινωνική αλληλέγγυα οικονομία ανήκει στον τρίτο τομέα, προωθώντας μια σειρά από διαφορετικές αρχές όπως αυτές της συνεργασίας, της αλληλεγγύης και της δημοκρατικής διαχείρισης. Αν και οι ρίζες της εντοπίζονται στο παρελθόν, στην Ελλάδα έχει γνωρίσει ιδιαίτερη άνθιση την τελευταία δεκαετία. Αυτό μπορεί να γίνει κατανοητό, αν ληφθεί υπόψη ότι αποτελεί μια αντίδραση στην οικονομική κρίση, στην υποχώρηση των ιδιωτικών επενδύσεων και στην αποδυνάμωση του κράτους πρόνοιας.
Έτσι, αναδεικνύεται ως η κατάλληλη λύση προκειμένου να επιτευχθεί ο μετασχηματισμός της οικονομικής ανάπτυξης με παράλληλη απαλοιφή των κοινωνικών ανισοτήτων, του κοινωνικού αποκλεισμού, της ανεργίας και γενικότερα των κοινωνικών αδικιών. Στην Ελλάδα, μολονότι παρατηρείται μια σημαντική άνθιση της κοινωνικής αλληλέγγυας οικονομίας, πολλά είναι αυτά που πρέπει να γίνουν ώστε να απελευθερωθεί το πλήρες δυναμικό της. Οι δυσχέρειες που εμποδίζουν την πλήρη ανάπτυξη της ΚΑΟ αποδίδονται στους σχετικούς νόμους, και ιδίως στον πρόσφατο 4430/2016. Αν και δεν πρέπει να παραβλέπεται η κρίσιμη σημασία αυτού του νόμου και ιδιαίτερα η συμβολή του στην αποκρυστάλλωση της έννοιας της κοινωνικής αλληλέγγυας οικονομίας, υποστηρίζεται ότι, παρότι έχουν γίνει σημαντικές προσπάθειες για τη βελτίωση του καθεστώτος αυτού, και την αντιμετώπιση των προβλημάτων της κοινωνικής αλληλέγγυας οικονομίας, τα βήματα που πρέπει να γίνουν είναι ακόμα πολλά.
Οι περιορισμοί είναι δύο ειδών. Κατά πρώτον, πρόκειται για περιορισμούς σχετικούς με το νομοθετικό πλαίσιο εντός του οποίου αναπτύσσεται η έννοια της κοινωνικής αλληλέγγυας οικονομίας. Κατά δεύτερον, πρόκειται για περιορισμούς σχετικούς με την εφαρμογή δημοσίων πολιτικών για την ενίσχυση των φορέων της ΚΑΟ και τη στήριξή τους και από το κράτος. Μάλιστα, εντοπίζονται τέσσερις προβληματικοί τομείς που απαιτούν τη δημόσια δράση και ενίσχυση. Πρόκειται για τον τομέα της ενημέρωσης, της χρηματοδότησης, της νομοθεσίας και της εκπαίδευσης.
Το υφιστάμενο μοντέλο ανάπτυξης της κοινωνικής αλληλέγγυας οικονομίας, όπως έχει αναπτυχθεί στην Ελλάδα, δεν κρίνεται βιώσιμο, ωστόσο έχουν λάβει χώρα βήματα βελτίωσης και μελλοντικά, με την προώθηση κατάλληλων παρεμβάσεων, υπάρχει η δυνατότητα έκφρασης του πλήρους δυναμικού της.
