Οι πολιτικές της Ε.Ε. για την προώθηση της ΚΑΟ – Η συμβολή των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών & Επενδυτικών Ταμείων (ΕΔΕΤ) του ΕΤΠΑ και του ΕΚΤ στο ΕΣΠΑ 2014-2020 και οι προκλήσεις για τη νέα Περίοδο 2021-2027. Οι περιπτώσεις των ΠΕΠ Αττικής, Στερεάς Ελλάδας και Πελοποννήσου
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως απόρροια της οικονομικής κρίσης στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας έθεσε τη στρατηγική «Ευρώπη 2020» με στόχο την βιώσιμη ανάκαμψη και την εξασφάλιση της κοινωνικής, οικονομικής και εδαφικής συνοχής. Αναγνωρίζοντας τις δυνατότητες της κοινωνικής οικονομίας ως προς την επίτευξη των στρατηγικών αυτών στόχων καθώς και της συμβολής της κοινωνικής επιχειρηματικότητας στη βελτίωση της απασχόλησης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατευθύνει πόρους του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ) προς τα κράτη μέλη, με στόχο την υλοποίηση δράσεων για την στήριξη των φορέων της Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας (ΚΑΟ) και την προώθηση της ΚΑΟ γενικότερα.
Παράλληλα, οι φορείς της ΚΑΟ, όπως αυτοί διακρίνονται βάση του ν.4430/2016, έχουν τη δυνατότητα χρηματοδότησης και από πόρους του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), μέσω των δράσεων που αφορούν την ενίσχυση των πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ), όπως αυτές ορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 651/2014 της Επιτροπής. Η διπλωματική εργασία εξετάζει τη συμβολή του ΕΤΠΑ και του ΕΚΤ στην κοινωνική οικονομία και επιχειρηματικότητα μέσω τριών διαφορετικών Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (ΠΕΠ) του ΕΣΠΑ 2014-2020. Από τα στοιχεία παρακολούθησης των δράσεων για την ΚΑΟ, φαίνεται ότι υπάρχει πολύ μικρός βαθμός ενεργοποίησης ενώ η απορρόφηση πόρων παραμένει μηδενική. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται τόσο σε εσωτερικές διαδικασίες προγραμματισμού όσο και στο ίδιο το οικοσύστημα της ΚΑΟ το οποίο εμφάνισε σε ένα βαθμό σημάδια έλλειψης προετοιμασίας ή και απροθυμίας ως προς τη συμμετοχή τους σε χρηματοδοτήσεις.
Επίσης, φαίνεται ότι καθόλη τη διάρκεια της τρέχουσας περιόδου δεν υπήρξε κανένας διάλογος μεταξύ των φορέων σχεδιασμού και διαχείρισης των ΠΕΠ με τους φορείς της ΚΑΟ. Κρίσιμος παράγοντας για την απορρόφηση των διαθέσιμων πόρων ΕΣΠΑ 2014-2020 αλλά και στο πλαίσιο του σχεδιασμού του νέου ΕΣΠΑ 2021-2027 θεωρείται ο επανασχεδιασμός παρεμβάσεων και πολιτικών οι οποίες να προκύπτουν από τους ίδιους τους φορείς της κοινωνικής οικονομίας, όπως αυτές που προτείνονται στο ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για την κοινωνική οικονομία της Social Εconomy Europe (SEE), και αφορούν την ευαισθητοποίηση για την ΚΑΟ, τη δημιουργία ενός ευνοϊκού επιχειρηματικού περιβάλλοντος, την κατάρτιση και επιμόρφωση των εμπλεκομένων και τη χρηματοδότηση. Επίσης, ιδιαίτερα σημαντική είναι η δημιουργία ενός μοντέλου διαβούλευσης των θεσμικών οργάνων σχεδιασμού και διαχείρισης με τους φορείς της ΚΑΟ, στο πλαίσιο μίας δημοκρατικής συνδιαμόρφωσης των πολιτικών.
