Η κοινωνική οικονομία ως μέσο κοινωνικής ενσωμάτωσης: διερεύνηση της εξοικείωσης των προσφύγων με τις έννοιες και τις πρακτικές της κοινωνικής οικονομίας

Κοινωνική Οικονομία. Πεδίο οικονομικό, με προσανατολισμό κοινωνικό. Ανάμεσα στα χαρακτηριστικά της συγκαταλέγονται η δημοκρατική διακυβέρνηση, ο κεντρικός ρόλος της ομάδας, ο κοινωνικός σκοπός, η αλληλέγγυα οπτική. Αυτά τα χαρακτηριστικά, της επιτρέπουν να ξεχωρίζει ως μέσο κοινωνικής ενσωμάτωσης. Ανάμεσα στις ομάδες που βιώνουν τον κοινωνικό αποκλεισμό οι πρόσφυγες κατέχουν ιδιαίτερη θέση. Οι συνέπειες του εκτοπισμού για τον προσφυγικό πληθυσμό και για τις κοινωνίες υποδοχής λαμβάνουν μεγάλες διαστάσεις. Οι διαδικασίες ένταξης και ενσωμάτωσης καλούνται να αντιμετωπίσουν τον αρνητικό αντίκτυπο και να διασφαλίσουν τον θετικό. Η Κοινωνική Οικονομία καλείται να λειτουργήσει ως οδός ενσωμάτωσης.

Η παρούσα εργασία πραγματεύεται τον ρόλο της Κοινωνικής Οικονομίας ως μέσο κοινωνικής ενσωμάτωσης, διερευνώντας τον βαθμό εξοικείωσης των προσφύγων με τις έννοιες και τις πρακτικές της. Για τους σκοπούς της, υλοποιήθηκε έρευνα που αναπτύχθηκε σε τρεις άξονες: α) την εξοικείωση του προσφυγικού πληθυσμού με την κοινωνική οικονομία, β) την πρόθεση ενασχόλησής τους με αυτή και τα σχετικά εμπόδια και γ) τις απόψεις των προσφύγων σχετικά με τον ρόλο της κοινωνικής οικονομίας στην κοινωνική ενσωμάτωση.

Η έρευνα κατέδειξε μέτριο βαθμό εξοικείωσης των προσφύγων με τις έννοιες της κοινωνικής οικονομίας. Μέτριος αποτυπώθηκε ο βαθμός εξοικείωσης και με τις πρακτικές της διαστάσεις. Ως πιο σημαντικά εμπόδια δημιουργίας ενός φορέα Κοινωνικής Οικονομίας, αξιολογήθηκαν η πρόσβαση σε τραπεζικό δανεισμό, η οικονομική κρίση και η διαθεσιμότητα χρηματικών κεφαλαίων. Παράλληλα, σύμφωνα με τους πρόσφυγες, επιμορφωτικά προγράμματα μπορούν να αξιοποιηθούν για τον μετριασμό των εμποδίων στο σύνολό τους. Τέλος η έρευνα κατέγραψε θετικές αντιλήψεις σχετικά με τη συνδρομή της Κοινωνικής Οικονομίας στην κοινωνική ενσωμάτωση και την καταπολέμηση του αποκλεισμού και από την πλευρά του προσφυγικού πληθυσμού. Τα πορίσματα της έρευνας αποτελούν μια ακόμα καταγραφή υποστηρικτικής θέσης για τη συνεισφορά της κοινωνικής οικονομίας στην κοινωνική ενσωμάτωση. Παρέχουν επίσης αισιόδοξες ενδείξεις, για τα αποτελέσματα μιας πολιτικής ένταξης και ενσωμάτωσης για τον προσφυγικό πληθυσμό, μέσω της Κοινωνικής Οικονομίας.